Dachy Płaskie

W Polsce powstaje coraz więcej nowoczesnych obiektów z dachami płaskimi. Dach jest istotnym elementem konstrukcji budynku i w znaczący sposób wpływa na jego bezpieczeństwo użytkowe.
W przypadku pożaru dachu prowadzenie akcji ratowniczo-gaśniczej jest niezwykle trudne z uwagi na często niełatwy dostęp do ogniska pożaru i niebezpieczeństwo zawalenia się dachu.

Lamele z wypełnieniem z poliwęglanu umożliwiają doświetlenie pomieszczeń

Głównymi czynnikami wpływającymi na poziom wymaganego bezpieczeństwa, a tym samym na zastosowane rozwiązania techniczno-budowlane jest przeznaczenie i sposób użytkowania budynku, a dokładnie gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej w budynkach produkcyjno-magazynowych (ilość występujących materiałów palnych na jednostkę powierzchni) oraz wysokość budynku.

Wymagania dotyczące poziomu bezpieczeństwa określają przepisy techniczno-budowlane, a w szczególności rozporządzenie ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75 poz. 690 z późn. zm.), do którego istotne zmiany wchodzą w życie 8 lipca 2009. Zawarte w zmienionym rozporządzeniu wymagania określają klasy odporności ogniowej konstrukcji dachu.

I tak dla budynków o klasie odporności pożarowej A i B klasa odporności ogniowej pozostaje niezmieniona i wynosi jak dotychczas R30, w budynkach o klasie C pozostaje R15. Zmianie natomiast ulegają wymagania dla przykrycia dachu; w budynkach o klasie A i B – RE30 (było E30), a w budynkach o klasie C – RE15 (było E15). Powyższe wymagania nie dotyczą naświetli dachowych, świetlików, lukarn i okien połaciowych, jeśli otwory w połaci dachowej nie zajmują więcej niż 20% jej powierzchni oraz nie dotyczą także budynku, w którym nad najwyższą kondygnacją znajduje się strop albo inna przegroda, spełniająca odpowiednie wymagania co do klasy odporności ogniowej.

W znowelizowanym rozporządzeniu w załączniku nr 3 wprowadzono jednoznaczne przyporządkowanie klas materiałów i wyrobów w zakresie reakcji na ogień (wg PN-EN 13501-1 oraz europejskiej klasyfikacji odporności na ogień zewnętrzny dachów) określeniom stosowanym w rozporządzeniu, a dotyczącym stopnia palności (przyporządkowanie to nie jest możliwe w przeciwną stronę). Pozwoli to na stosowanie dwóch systemów dotychczasowej (polskiej) klasyfikacji cech palności, a równocześnie sukcesywne przechodzenie na nowy system klasyfikacyjny (europejski).

W rozporządzeniu pozostawiono zapis mówiący o możliwości przyjęcia klasy odporności pożarowej „E” dla jednokondygnacyjnego budynku produkcyjno-magazynowego o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającego 500 MJ/m2 pod warunkiem, że:

wszystkie elementy budynku są nierozprzestrzeniające ognia,
zastosowano samoczynne urządzenia oddymiające w strefach pożarowych o powierzchni przekraczającej 1000 m².

Tak więc przy zastosowaniu systemu oddymiania naturalnego inwestor będzie mógł obniżyć koszty inwestycji, gdyż przyjęcie klasy „E” dla budynku oznacza, iż nie stawia się wymagań odnośnie klasy odporności ogniowej elementom budynku (koszty zabezpieczenia konstrukcji dla np. hal stalowych mogą stanowić nawet 40% jej wartości). Dodatkowo systemy oddymiania pozwalają na powiększenie dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej o 50%.

Żaluzjowe klapy dymowe
Podstawowym elementem systemów oddymiania naturalnego są klapy dymowe, które – w zależności od indywidualnych potrzeb klienta – mogą być wykonane jako niezależne urządzenia jedno- lub dwuskrzydłowe lub też stanowić element pasm świetlnych, świetlików. Dodatkowym atutem klap jest możliwość wykorzystania ich do wentylacji oraz doświetlenia obiektu, co ma niebagatelny wpływ na poprawę efektywności pracy.

Lamele klapy zamknięte

Firma Mercor SA wprowadza obecnie na rynek nowy typ klap – klapy żaluzjowe. Żaluzjowe klapy dymowe mcr LAM i napowietrzające mcr LAM-N umożliwiają większą swobodę projektową, pozwalając na zastosowanie ich na dachach o dużym spadku, a także w dachach szedowych i pionowych elewacjach. Klapy dymowe żaluzjowe dobrze sprawdzą się na budynkach wysokich, gdyż są całkowicie odporne na działanie wiatru i mogą realizować funkcję naturalnej wentylacji bytowej przy dowolnie silnym wietrze. Ponadto dzięki odpowiedniej konstrukcji łopatek i zastosowanym uszczelkom klapy są również całkowicie wodoszczelne.

Zastosowanie klap żaluzjowych powinno rozwiązać problem występujący na dachach, na których znajduje się wiele elementów wystających ponad jego połać, gdzie skrzydło tradycyjnej klapy mogłoby mieć trudności z pełnym otwarciem. Klapy napowietrzające mcr LAM-N mogą być idealnym rozwiązaniem, kiedy otwieranie drzwi:

jest niemożliwe ze względów funkcjonalnych (np. drzwi, które należałoby wykorzystać do napowietrzania, występują jako przeciwpożarowe w obudowanym przedsionku, skąd jest wyjście na zewnątrz),
jest ekonomicznie nieuzasadnione (np. drzwi pełniące wiele funkcji jednocześnie – drzwi dwuskrzydłowe ewakuacyjne wyposażone w zabezpieczenia antywłamaniowe).

Budowa klap żaluzjowych
Podstawy żaluzjowych klap dymowych i napowietrzających wykonywane są z blachy stalowej ocynkowanej o grubości od 1,25 mm do 2 mm z możliwością ocieplenia podstawy od zewnątrz. Do wysokości 20 cm podstawa klapy żaluzjowej jest jednoczęściowa, jej maksymalna grubość izolacji wynosi 20 mm. Powyżej 20 cm dostępne są jedynie podstawy dwuczęściowe. Górna podstawa ma wówczas wysokość 15 cm (izolacja maks. 20 mm), natomiast dolna jest dopełnieniem do wartości całkowitej podstawy (izolacja do 100 mm). Dolna część podstawy może być wyposażona w zestaw opierzenia do blach profilowanych oraz kratę utrudniającą włamanie lub/i przeciwupadkową.

Łopatki mogą być wykonane z blachy aluminiowej z możliwością ocieplenia do grubości 20 mm styropianem XPS lub z profili aluminiowych z wypełnieniem z poliwęglanu komorowego grubości 16 mm.

Klapa dymowa mcr LAM wyposażona jest w zestaw owiewek, natomiast napowietrzająca mcr LAM-N posiada osłonę przeciwdeszczową.

Lamele otwarte

Do otwierania i zamykania klapy żaluzjowej używane są siłowniki pneumatyczne lub elektryczne. Siłownik pneumatyczny wykorzystuje energię sprężonego gazu (CO₂) do otwierania klapy. W zależności od konfiguracji i użytych urządzeń może być uruchomiony automatycznie poprzez wzrost temperatury ponad ustaloną wartość, bądź ręcznie z systemu sygnalizacji pożaru sygnałem elektrycznym lub pneumatycznym lub za pomocą kombinacji tych dwóch sygnałów. Do sterowania siłownikami pneumatycznymi służy zamontowany w podstawie klapy regulator przepływu z bezpiecznikiem termicznym (zwany również wyzwalaczem termicznym, termowyzwalaczem). Wyzwolenie gazu z naboju CO₂ zainstalowanego w regulatorze następuje automatycznie po przekroczeniu temperatury zadziałania bezpiecznika termicznego – ampułki alkoholowej. Stosowane są ampułki w zakresie temperatur: 68°C–182°C. Termowyzwalacze mogą być wyposażone w elektromagnesy do zdalnego uruchomienia sygnałem elektrycznym (24V=) lub mikrosiłowniki pneumatyczne do zdalnego uruchomienia sygnałem pneumatycznym. Klapy mogą być uruchamiane także ze skrzynek alarmowych umieszczonych na poziomie użytkownika, zawierających naboje CO₂. Skrzynki są przeznaczone do ręcznego uruchamiania przez użytkownika, dodatkowo mogą być wyposażone w elektromagnesy do zdalnego uruchomienia sygnałem elektrycznym lub mikrosiłowniki pneumatyczne do zdalnego uruchomienia sygnałem pneumatycznym.

Siłowniki pneumatyczne i elektryczne mogą być również wykorzystywane do uchylania klap w celu wentylacji pomieszczeń. Możliwe jest sprzężenie systemu wentylacji z układem automatyki pogodowej zamykającym klapy w przypadku zbyt silnego wiatru lub deszczu.

mgr inż. poż. Krzysztof Bagiński
Główny spec. ds. zabezpieczeń
przeciwpożarowych – projektant
Mercor SA

Źródło: Dachy Płaskie, nr 3 (4) 2009

CZYTAJ WIĘCEJ

Odporność ogniowa warstwowych przekryć dachowych
Bezpieczeństwo pożarowe przekryć dachowych
Badania ogniowe dachów wg zasad UE
Bezpieczeństwo pożarowe - Odbiory systemów wentylacji pożarowej z wykorzystaniem ciepłego dymu

DODAJ KOMENTARZ

Wymagane: Zaloguj się aby dodać komentarz

> Zaloguj się