Dachy Płaskie

Papy termozgrzewalne skutecznie izolują przed zawilgoceniem, stosuje się je więc głównie na dachach płaskich i tarasach, z których – ze względu na niewielki spadek powierzchni – woda odpływa trudniej niż ze stromych połaci. Właściwy dobór papy w dużym stopniu decyduje zatem o trwałości i niezawodności zaizolowanej nią konstrukcji.

Budowa papy – warstwy

Wszystkie papy mają budowę warstwową. Od rodzaju poszczególnych warstw zależy m.in. wytrzymałość mechaniczna oraz odporność tego materiału na zmiany temperatury. Papy termozgrzewalne mają lepszą osnowę i zazwyczaj lepszy bitum niż papy tradycyjne – produkuje się je najczęściej z asfaltów oksydowanych lub modyfikowanych polimerami. Modyfikacja poprawia właściwości mechaniczne i fizyczne, na przykład elastyczność i wytrzymałość na rozerwanie czy odporność na starzenie.

Budowa papy

Warstwa nośna (rdzeń, zbrojenie, osnowa, wkładka) zapobiega zmianom kształtu pokrycia pod wpływem temperatury i wilgoci. Zapewnia także odporność mechaniczną i przeciwdziała rozerwaniu papy, np. podczas układania. Osnowy mogą mieć różne gramatury – wyższa gramatura (masa odniesiona do 1 m2 powierzchni papy) oznacza mocniejszą osnowę. W papach termozgrzewalnych warstwa nośna może być z włókna:
- szklanego – które poprawia odporność materiału na ogień – papy z taką osnową mają dużą wytrzymałość i stabilność wymiarową, ale małą elastyczność. Nadają się raczej na podkład niż do wierzchniego krycia;
- poliestrowego (tkaniny lub włókniny) – papy z taką osnową odznaczają się bardzo dobrą elastycznością, nadają się więc do wierzchniego krycia. Polecane są do wykonywania detali pokrycia, na przykład izolacji przy dylatacjach lub obróbkach;
- poliestrowego łączonego z siatką z włókna szklanego (osnowa kompozytowa) – zbrojone w ten sposób papy są mocne i elastyczne, mają też bardzo dobrą stabilność wymiarową. Stosuje się je do wierzchniego krycia.
Warstwy izolacyjne. Wykonane są z masy bitumicznej (asfaltowej), która znajduje się po obu stronach osnowy. W nowoczesnych papach najczęściej jest to asfalt modyfikowany. Im grubsza jest jego warstwa, tym szczelniejsza papa. Modyfikacja może polegać na oksydowaniu, czyli nadmuchaniu masy bitumicznej gorącym powietrzem, dzięki czemu papa zyskuje większą odporność na niską i wysoką temperaturę. Tak modyfikowane papy nadają się do pokryć wielowarstwowych. Najczęściej modyfikacja polega jednak na wzbogaceniu bitumu elastomerem SBS (styren-butadien-styren), który nadaje papie dobre właściwości, polimery poprawiają bowiem elastyczność papy w niskiej temperaturze, zwiększają jej wytrzymałość na rozciąganie i na zerwanie oraz odporność na starzenie.
Warstwa wierzchnia. W papach wierzchniego krycia jest to najczęściej posypka, która chroni papę przed promieniowaniem słonecznym, wiatrem, deszczem, wahaniami temperatury i rozmiękczaniem. W papach podkładowych posypka jest drobnoziarnista, nawierzchniowych – gruboziarnista.
Warstwa spodnia. Od spodu papy zabezpieczone są często folią antyadhezyjną – zabezpieczającą zwiniętą papę przed sklejeniem podczas przechowywania i transportu (przed ułożeniem papy folię tę się odrywa). Zamiast folii na spodzie papy może być talk.

Rodzaj pokrycia
Na dachy, które nie są narażone na duże drgania, można stosować praktycznie każdy rodzaj papy, bez względu na osnowę. Na dachy, które są na to narażone, np. na terenach szkód górniczych, zaleca się papy polimerowo-asfaltowe na włókninie poliestrowej, których rozciągliwość względna wynosi 40%.

Pokrycie jednowarstwowe wykonuje się są ze specjalnie do tego przeznaczonych pap wierzchniego krycia, które można układać bezpośrednio na odpowiednio zagruntowanym i wysuszonym podłożu. Montaż musi być niezwykle staranny, ponieważ szczelność połączeń tylko jednej warstwy decyduje o szczelności całego pokrycia.

Pokrycie wielowarstwowe jest popularniejsze, ponieważ pod papą wierzchniego krycia układa się jeszcze papę podkładową, zapewniającą dodatkową szczelność. Podkład nie musi być termozgrzewalny, co ma znaczenie, jeśli podłoże jest z desek, sklejki drewnianej czy odpowiedniej odmiany płyty wiórowej (pap nie wolno zgrzewać bezpośrednio na poszyciu drewnianym).

Warstwa spodnia pokrycia wielowarstwowego może też być wykonana z papy perforowanej, która ułatwia odprowadzanie pary wodnej zbierającej się pod pokryciem. Taką papę układa się „na sucho”.

Papa wierzchniego krycia ułożona na podkładzie z papy perforowanej

Warto wiedzieć, że w układach wielowarstwowych można łączyć papy z asfaltu modyfikowanego SBS i oksydowanego oraz papy na różnych osnowach – papa asfaltowa niemodyfikowana na osnowie z welonu z włókien szklanych może być jednak użyta tylko na jedną z warstw.

Stabilne wymiarowo materiały z włóknem szklanym poleca się szczególnie na dachy o dużym pochyleniu oraz na wysokie attyki. Pap na osnowie z włókna szklanego lub poliestrowo-szklanej nie należy zginać pod kątem prostym ani układać na podłożach z izolacji termicznej.

Układ warstwowy sprawdza się w obróbkach kominów, attyk oraz innych elementów wystających ponad powierzchnię dachu, pod warunkiem, że przynajmniej jedna z warstw jest papą polimerowo-asfaltową na osnowie z włókniny poliestrowej.

Układanie
Różnice dotyczące zasad układania pap asfaltowych tradycyjnych i termozgrzewalnych wynikają przede wszystkim z właściwości tych ostatnich, czyli dużej grubości i związanej z tym wysokiej gramatury papy – asfalt potrzebny do przyklejenia zawarty jest już w papie zgrzewalnej, którą wystarczy podgrzać.

Papa w narożniku w układzie jednowarstwowym

Papy termozgrzewalne modyfikowane SBS można układać w temperaturze nie niższej niż 0°C, oksydowane – wyższej niż 5°C. Niekiedy możliwy jest montaż w niższej temperaturze, ale pod warunkiem, że rolki przechowuje się w pomieszczeniu ogrzewanym (około +20°C) i wynosi na zewnątrz bezpośrednio przed zgrzaniem.

Powierzchnie o małym nachyleniu (do 10%) pokrywa się pasami papy ułożonymi równolegle do okapu, na powierzchniach o większych spadkach pasy powinny być prostopadłe. Wszystkie pasy łączy się ze sobą na około 10-centymetrowe zakłady wykonane zgodnie z kierunkiem spływu wody.

Przyklejenie papy termozgrzewalnej polega na rozgrzaniu palnikiem zarówno jej spodu, jak i podłoża w ten sposób, by wzdłuż brzegu rolki wypłynęła masa asfaltowa o szerokości mniejszej niż centymetr. Jeśli tak się nie stanie, zakład dociska się specjalnym wałkiem. Czas podgrzewania nie może być zbyt długi, ponieważ spowodowałby wytopienie się zbyt dużej ilości asfaltu. Po ułożeniu kilku rolek i ich wystudzeniu sprawdza się miejsca połączeń. Tam, gdzie papa jest źle zgrzana, odchyla się jej pasy i ponownie zgrzewa.